Korte omschrijving
De circulaire economie is een economisch systeem waarbij de waarde van grondstoffen worden gemaximaliseerd en hernieuwbare energie wordt gebruikt, zonder andere aspecten van een economie te belemmeren (water, biodiverisiteit, gezondheid & welzijn en cultuur en maatschappij). Nederland werkt aan een 100% circulaire economie in 2050 om het primaire grondstofverbruik te verminderen en de uitstoot van broeikasgassen met 95% te reduceren. Voor onze organisatie betekent dit dat wij ons gaan richten op circulair inkopen en aanbesteden en het verminderen van afval. En zetten we in op ruimtelijke regels die een circulaire economie mogelijk maken, hierbij denken we aan integratie in het omgevingsplan en een actualisatie van de financiële verordening.
Context en achtergrond
De transitie naar een circulaire economie is een essentiële bouwsteen in het realiseren van een duurzame, klimaatneutrale samenleving. Daarnaast stelt het Rijksbrede programma Nederland circulair in 2050 dat de Nederlandse economie in datzelfde jaar geen gebruik meer mag maken van primaire abiotische grondstoffen, zoals metalen, mineralen en fossiele brandstoffen. Deze ambities vereisen fundamentele veranderingen in de manier waarop we produceren, consumeren en omgaan met grondstoffen.
Op gemeentelijk niveau zijn deze doelen vertaald in concrete stappen. In 2021 is het Duurzaamheidsprogramma vastgesteld, gevolgd door het Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie in 2023. Deze programma’s geven richting aan gemeentelijk beleid op het gebied van duurzaamheid en circulariteit. Ze leggen de nadruk op het sluiten van grondstoffenkringlopen, het verlengen van de levensduur van producten en het stimuleren van hergebruik en recycling.
Kaderstellende beleidsnota's
Vanuit het Rijk:
- Rijksbrede programma Nederland Circulair in 2050
- Grondstoffenakkoord (2017) – Samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en maatschappelijke partijen.
- Uitvoeringsprogramma’s Circulaire Economie – Jaarlijkse uitwerking van het Rijksbrede programma.
- Klimaatwet (2019) – Wettelijke basis voor klimaatneutraliteit in 2050.
- Klimaatakkoord (2019) – Maatregelen voor CO₂-reductie, o.a. via circulariteit.
- Nationale Omgevingsvisie (NOVI, 2020) – Circulaire economie als ruimtelijke en maatschappelijke opgave.
- Nationaal Programma Circulaire Economie 2023–2030 (NPCE) – Strategisch plan voor versnelling tot 2030.
Vanuit de gemeete:
- Duurzaamheidsprogramma De Fryske Marren 2021
- Omgevingsvisie De Fryske Marren 2022
- Uitvoeringsprogramma Circulaire Economie 2023-2026
Daarnaast zijn er in allerlei beleidsstukken links gelegd naar circulaire economie
Wat willen we bereiken?
We beperken onze CO2-uitstoot en ons primair grondstoffenverbruik:
- In 2030 koopt de gemeente 100% circulair in (diensten, leveringen en werken).
- in 2030 halveren we ons primair grondstoffenverbruik.
- We behouden minimaal trede 4 van de CO2-Prestatieladder.
Trends en ontwikkelingen
De circulaire economie ontwikkelt zich snel van een vrijwillige beweging naar een structureel onderdeel van nationaal en Europees beleid. Het Rijk neemt hierin een steeds actievere rol: niet alleen door ambities te formuleren, maar ook door via wetgeving, normen en producentenverantwoordelijkheid concrete eisen te stellen aan producten, materialen en ketens. Daarnaast zien we een toenemende inzet op regionale samenwerking tussen Rijk, provincies, gemeenten, bedrijfsleven en kennisinstellingen.